ICNIRP Rewiduje Wytyczne Bezpieczeństwa Dotyczące Narażenia na Promieniowanie Podczerwone

W naszym codziennym życiu nieustannie wchodzimy w interakcje z różnymi formami promieniowania. Ciepło słoneczne, komfort kominka i relaks w saunie – wszystko to wiąże się z promieniowaniem podczerwonym. Jednak promieniowanie podczerwone nie zawsze jest korzystne – nadmierna ekspozycja może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Międzynarodowa Komisja Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP) opublikowała niedawno zaktualizowane wytyczne, które ujawniają prawdę o promieniowaniu podczerwonym i dostarczają profesjonalnych zaleceń dotyczących ochrony.

Promieniowanie podczerwone, zwane również światłem podczerwonym, to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal od 780 nanometrów do 1 milimetra. Chociaż niewidoczne dla ludzkiego oka, możemy dostrzec jego efekty termiczne, dlatego często nazywane jest promieniowaniem cieplnym.

W oparciu o długość fali, promieniowanie podczerwone dzieli się na trzy główne pasma:

• Bliska podczerwień (IR-A): Długość fali od 780 nm do 1,4 μm, z relatywnie głęboką penetracją skóry.
• Środkowa podczerwień (IR-B): Długość fali od 1,4 μm do 3 μm, pochłaniana głównie przez warstwy powierzchniowe skóry.
• Daleka podczerwień (IR-C): Długość fali od 3 μm do 1 mm, prawie całkowicie pochłaniana na powierzchni skóry.

Promieniowanie podczerwone pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, jak i sztucznych:

• Źródła naturalne: Promieniowanie słoneczne (słońce jako główne źródło podczerwieni na Ziemi), energia geotermalna i organizmy biologiczne.
• Źródła sztuczne: Urządzenia grzewcze, lampy na podczerwień, sauny, procesy przemysłowe i niektóre lasery.

Główne skutki promieniowania podczerwonego dla zdrowia wynikają z jego właściwości termicznych. Po wchłonięciu przez tkankę powoduje miejscowe nagrzewanie, które może prowadzić do uszkodzenia komórek w przypadku nadmiernych temperatur.

Oczy są szczególnie narażone na promieniowanie podczerwone:

• Rogówka: Absorbuje promieniowanie i przewodzi ciepło do soczewki.
• Soczewka: Długotrwałe narażenie może powodować agregację białek prowadzącą do „zaćmy termicznej”, powszechnej wśród pracowników hut szkła i stali.
• Siatkówka: Ekspozycja o wysokiej intensywności może powodować trwałe oparzenia siatkówki.

Uszkodzenia skóry spowodowane ekspozycją na podczerwień obejmują:

• Oparzenia: Nieodwracalne uszkodzenia występują w temperaturze 44°C przez wiele godzin lub natychmiast w temperaturze 70°C.
• Rumień: Przewlekła ekspozycja na niskim poziomie może powodować „erythema ab igne” (przebarwienia skóry wywołane ciepłem).

ICNIRP zaleca wielowarstwowe podejście do ochrony przed promieniowaniem podczerwonym:

• Eliminacja lub zastąpienie źródeł podczerwieni, jeśli to możliwe
• Wdrożenie środków osłonowych i izolacyjnych
• Ulepszenie systemów wentylacyjnych
• Automatyzacja procesów o wysokiej ekspozycji

• Gogle lub osłony twarzy blokujące podczerwień
• Odzież ochronna odbijająca lub pochłaniająca promieniowanie
• Rękawice odporne na ciepło

• Przeprowadzanie regularnych ocen ryzyka
• Wdrażanie programów szkoleniowych dla pracowników
• Ustalanie harmonogramów rotacji stanowisk pracy
• Utrzymywanie protokołów monitorowania stanu zdrowia

Nowe technologie obiecują ulepszone środki bezpieczeństwa przed podczerwienią:

• Zaawansowane materiały ochronne o lepszych właściwościach termicznych
• Inteligentny sprzęt ochrony osobistej z monitorowaniem ekspozycji w czasie rzeczywistym
• Spersonalizowane plany ochrony oparte na indywidualnych czynnikach
• Zdalne systemy monitorowania stanu zdrowia

Ponieważ zastosowania podczerwieni wciąż się rozwijają zarówno w sferze przemysłowej, jak i konsumenckiej, zrozumienie jej potencjalnych skutków dla zdrowia i wdrażanie odpowiednich środków ochronnych pozostaje kluczowe dla utrzymania bezpiecznego środowiska.